دیسک گردن
دیسک گردن چیست؟
بین مهره‌های گردنی که هفت عدد هستند ماده ژلاتینی وجود دارد که دیسک گردن نامیده میشود. دیسک مانند بالشتی است که باعث میشود حرکت مهره‌ها روی هم به نرمی انجام شود و فشار جمجمه را روی مهره‌ها توزیع میکند. در واقع دیسک نیز نوعی مفصل است مثل سایر مفاصل بدن اما با ساختاری منحصر به فرد که برای قرارگیری مهره‌ها روی هم طراحی شده. در طول ستون فقرات، درست در پشت دیسکها کانالی وجود دارد که نخاع از داخل آب عبور میکند.
ابتلا به بیماری “دیسک گردن” به چه معناست؟
بیماری “دیسک گردن” اصطلاحی است که به مجموعه‌ای از بیماریهای درگیر کننده آن اطلاق میگردد که همان آرتروز گردن بوده و بطور شایع تر به معنی بیرون زدگی دیسک گردن است. این مفصل هم مثل مفاصل دیگر ممکن است دچار آرتروز شود. “آرتروز” یا در اصطلاح علمی، ” استئوآرتریت” به معنای ساییدگی و فرسایش سیستم استخوانی و مفاصل بوده و اتفاقی است که با بالا رفتن سن بطور عادی در تمام افراد رخ میدهد. با حرکت مداوم و مکرر دو استخوان مجاور در هر مفصل رخ دادن این ساییدگی امری بدیهی خواهد بود. اما شکل ارتروز در قسمت دیسک کمی متفاوت است. با گذر زمان و بالا رفتن سن به بالای ۳۵ سال، به تدریج مایع طبیعی موجود در دیسک کمتر و کمتر میشود و دیسک رو به خشک شدن میرود. ماده ژلاتینی نرم که حاوی مقدار زیادی آب است به تدریج خشک میشود و انعطاف پذیری خود را از دست میدهد. حرکت دو مهره مجاور کمتر و سخت تر شده و به این ترتیب استخوان دو مهره هم ساییده میشوند و گاهی خودبخود و گاهی با حرکتی نامناسب، فشار زیادی به این دیسک ضعیف وارد شده و باعث میشود دیسک از جای خود بیرون بزند. به تمامی این روند، بیماری دیسک گردن می‌گویند.
علائم دیسک گردن
- درد گردن و بازو
- بی حسی و ضعف در هر دو دست
- قدم های لرزان و بی ثبات هنگام راه رفتن
- اسپاسم های عضلانی در پاها
- فقدان هماهنگی
تشخیص دیسک گردن
تشخیص بیماری توسط یک جراح مغز و اعصاب، بر اساس سابقه، علائم، معاینه فیزیکی و نتایج حاصل از آزمایشات انجام میشود که شامل :
- اسکن توموگرافی کامپیوتری ( CT یا CAT اسکن: سی تی اسکن): نوعی تصویربرداری تشخیصی است و زمانی ایجاد می شود که کامپیوتر توده ای از اشعه های باریک X را خوانده و باهم ترکیب کند. این روش شکل و اندازه کانال نخاعی، محتویات و ساختارهای اطراف آن، به خصوص استخوان ها را نشان می دهد.
- تست الکترومایوگرام و مطالعات هدایت عصبی (EMG / NCS) : این تست ها ضربه الکتریکی را در امتداد ریشه های عصبی، اعصاب محیطی و بافت های عضلانی اندازه گیری می کنند. بر اساس این روش، امکان وجود آسیب عصبی در حال پیشرفت، امکان بهبودی اعصاب از آسیب های گذشته و امکان وجود محل دیگری که تحت فشار عصبی قرا گرفته باشد را نشان می دهد.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): معاینه ای است که با استفاده از میدان های مغناطیسی و تکنولوژی کامپیوتری تصاویری از ساختار بدن نشان می دهد. MRI تصاویری از طناب نخاعی، ریشه های عصبی و مناطق اطراف آن به دست می دهد. علاوه بر این بزرگ شدگی، انحطاط و تومورها را نیز نشان می دهد.
- نخاع نگاری یا میلوگرام (Myelogram): این روش شامل عکسبرداری توسط اشعه X از کانال نخاعی بعد از تزریق یک ماده حاجب به داخل فضاهای مایع مغزی نخاعی مجاور انجام میشود.
- اشعه ایکس: از اشعه ایکس برای تولید فیلم یا عکس از قسمتی از بدن که می تواند ساختار مهره ها را نشان دهد.
تاثیر شیوه زندگی در دیسک گردن
عدم انجام ورزش منظم، نداشتن رژیم غذایی متعادل و استفاده از دخانیات نقش عمده‌ای در مشکلات دیسک دارند. علاوه بر این، وضعیت بد قرارگیری بدن، وزنه زدن بصورت نامناسب یا مکرر و حرکات پیچشی می‌توانند فشار اضافه‌ای را بر ستون فقرات گردنی وارد کنند.
درمان دیسک گردن
برخی موارد دیسک گردن نیازی به جراحی ندارند. چندین درمان غیر جراحی وجود دارند که می‌توانند به تسکین علائم دیسک گردن کمک کنند.
درمان غیر جراحی دیسک گردن شامل موارد زیر است:
- ورزش‌های فیزیوتراپی
- دارو درمانی
ورزش برای دیسک گردن
پزشک متخصص مغز و اعصاب برخی روش‌های فیزیوتراپی را برای درمان دیسک گردن بدون نیاز به عمل جراحی توصیه خواهد کرد. این روش‌ها عبارتند از:
- کشش گردن
- کشش گردن (لیفت سر)
- پایین آوردن چانه
- به داخل کشیدن چانه
- حرکت ایزومتریک
