ایده جراحی کم تهاجمی یا اندوسکوپیک مغز و اعصاب، تکنیک ها و روش های میکروسکوپی بسیاری را جهت درمان بیماری های مغز پیش روی جراحان قرار داده است.
عمده ترین پیشرفت در جراحی مغز و اعصاب طی ۳۰ سال اخیر شامل ارائه ابزارهای میکروسرجری، تکنیک های جراحی کم تهاجمی، بهبود عملکرد روش های تصویربرداری پزشکی (ام آر آی و سی تی اسکن) و ارائه روش های پیشرفته بیهوشی است.
در حال حاضر جراحان از تکنیک های کم تهاجمی در جراحی مغز و اعصاب بسیار بهره می برند. در حالی که در جراحی اندوسکوپیک مغز مانند جراحی کیست کلوئید و هیدروسفالی، جراح برای دسترسی به مغز همچنان نیازمند ایجاد برش در جمجمه است، این برش ها بسیار کوچکتر از جراحی های مرسوم هستند. یکی دیگر از تکنیک های نوین جراحی با حداقل تهاجم مغز، جراحی تومورهای قاعده جمجمه از طریق بینی است که با استفاده از این روش، جمجمه بیمار باز نمی شود، ابزار جراحی از طریق بینی وارد می شود و بنابراین تورم مغز کاهش می یابد. در حال حاضر جراحی غده هیپوفیز و کرانیو فارنژیوما می توانند با بکارگیری تکنیک جراحی اندوسکوپیک از طریق بینی انجام شوند.
کرانیو فارنژیوما
کرانیو فارنژیوما شایع‌ترین اختلال هیپوتالاموسی است که موجب اختلال هیپوفیز می‌شود و توموری با منشأ غده هیپوفیز بوده که جزء تومورهای ناحیه سلا تورسیکا (زین ترکی) است. این تومور مغزی از علل جدی کمبود گنادوتروپین ها است. شیوع آن دو در صد هزار نفر است. شیوع بروز کرانیو فارنژیوما بیشتر در دهه دوم زندگی بوده و ممکن است موجب هر نوع کمبود هورمونی (هورمون های هیپوفیز قدامی یا خلفی) شود. کرانیو فارنژیوما اصولاً یک تومور خوش خیم است که رشد کندی دارد.
علائم
کرانیو فارنژیوماها کلسیفیه شده، زین ترکی را تخریب کرده و ممکن است بر روی کیاسمای اپتیک فشار وارد آورند و موجب اختلال بینائی همی آنوپی بای تمپورال (نیمه کوری در هر دو میدان بینائی) به علاوه آتروفی عصب اپتیک شوند. از علائم بیماری می توان به اختلال خلق، اختلال خواب، اختلال خوردن (کم خوری یا معمولاً پرخوری و چاقی) اشاره کرد. دیگر علایم شایع در این بیماری بروز نشانه های افزایش ICP، دیابت بی مزه (DI)، اختلال دید، هیپوترمی یا هایپرترمی (تب)، اختلال تعادل، پوست خشک، بی اشتهایی، خستگی، سردرد و غیره است.
تصاویر و فیلم عمل زیر مربوط به یک آقای ۶۳ ساله فعال است که با اختلال بینایی پیشرونده مراجعه کردند و بعد از جراحی، اختلال بینایی بیمار بهتر شد و غده هیپوفیز و دسته استالک بیمار حفظ شد.
