تومور سی پی انگل CPA گونههای مختلف از تومور هستند که در ناحیه اتصال مغز به مخچه و نخاع بروز میکنند. این تومورها، معمولا از مجموعه تومور خوشخیم و غیر تهاجمی تشکیل شدهاند که بیماران را بیشتر در سنین میانسالی درگیر میکنند. این بیماری میتواند علائم و نشانههایی گوناگون و متفاوت داشته باشد و در صورت عدم توجه و درمان به موقع، خطرات سلامتی زیادی برای فرد ایجاد کند. در ادامه قصد داریم تا با علائم و روشهای تشخیص این بیماری آشنا شویم و ببینیم با چه روشهایی درمان میشود.
مغز انسان ساختاری پیچیده و بسیار گستردهای دارد و از بخشهای گوناگونی تشکیل شده است. برخلاف باور عموم که مغز را بیشتر با دو نمیکره مخ میشناسند، ساختارهای مهم و حیاتی دیگری نیز در جمجمه انسان وجود دارد که وظایفی بسیار اساسی به عهده دارد. مخچه در بخش پایین و قاعده جمجمه، بخشی بسیار حیاتی در ساختار عصبی مرکزی انسان است که وظایفی مانند کنترل سیستمهای حیاتی و ارتباط مغز، با سایر اندامها را به عهده دارد.
بخش «سی پی انگلCPA» یک بخش مثلث مانند در محدوده بین مخ و مخچه است و در بخش پسین جمجمه است که از پشت و پهلو به استخوان گیجگاهی، از پایین به ساقه مغز و از بخش بالایی به تنتوریم محدود شده است. این دهلیز مغزی، اهمیت بسیار زیادی درفرآیندهای زیستی انسان دارد زیرا برخی سرخرگهای مخ، کانال شنوایی و برخی از بااهمیتترین اعصاب مغز انسان، در این بخش قرار دارند. به همین دلیل بروز تومور خوشخیم و یا بدخیم در این ناحیه از مغز، میتواند باعث بروز علائم گوناگونی شود.
این بیماری به صورت عارضهای پیشرونده بروز میکند و از زمان ایجاد تا زمان بروز علائم، ممکن است سالها به طول انجامد. علائم این بیماری به صورت معمول شامل موارد زیر است که بسته به مرحلهای که بیماری در آن قرار دارد، به تدریج بروز میکند:
تشخیص این نوع از تومور در مراحل اولیه به دلیل نبود علائم، بسیار مشکل است. در مراحل بعدی که علائم کمکم آشکار میشوند، پزشک از روشهای گوناگونی برای تشخیص این بیماری استفاده میکند. معمولا پزشک ابتدا از بروز علائمی در مخ و مخچه بیمار آگاه میشود. تست شنواییسنجی به خصوص برای فرکانسهای بالا، یکی دیگر از موارد تشخیصی برای این بیماری است. همچنین پزشک ممکن است از آزمونهای تعادلی یا افتراق کلامی نیز برای تشخیص این بیماری استفاده نماید. تصویربرداری سیتی اسکن نیز به همراه MRI و MRS برای موارد ضروریتر نیز، در تشخیص این بیماری به پزشک کمک میکند.
در گذشته به خصوص در اوایل قرن بیستم، به دلیل عدم پیشرفت روشهای تشخیصی و نیز عدم تکامل روشهای درمانی، به خصوص جراحیهای مغز، راههای درمانی برای این بیماری موفقیت چندانی نداشتند و تنها در 50 درصد موارد به نجات جان بیمار منجر می شدند. امروزه اما با پیشرفت روشهای تشخیصی و نیز جراحی، اکثریت قریب به اتفاق بیماران، به بهبودی کامل میرسند. بهترین و موثرترین درمان برای این بیماری، امروزه استفاده از روش جراحی است. اما از روشهای دیگری نیز با توجه به اندازه، مکان قرارگیری تومور، جنس و میزان پیشرفت آن، توسط پزشکان به کار گرفته میشوند. علاوه بر این موارد، سلامتی کلی بیمار، سن او و میزان تحمل درمانهای تهاجمی نیز برای انتخاب روش درمان موثر هستند. روشهای درمانی شامل موارد زیر است:
دارو درمانی برای تومور سی پی انگلCPA بیشتر به منظور کاهش عوارض و مشکلات به وجود آمده در بیماران مورد استفاده قرار میگیرد. بیشتر داروهایی که برای درمان این گونه از بیماران تجویز میشوند از دسته مسکنها هستند تا بتوانند درد را تا انجام مراحل بعدی درمان کنترل نمایند. همچنین برای برخی از بیماران نیز ار دسته دارویی ادرار زا (دیورتیک) نیز برای کنترل علائم و عوارض در موارد خاص استفاده میشود. بهتر است به یاد داشته باشید که این داروها برای مرحله خاصی از بیماری شما تجویز شده و نباید خودسرانه و بدون تجویز پزشک، در موارد دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
این روش بیشتر در مراحل اولیه بیماری که بیمار هنوز بدون علامت است و یا علائم، زندگی و روتین زندگی بیمار را تحت تاثیر قرار نداده است، مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش پزشک علائم بیمار و اندازه تومور را زیر نظر گرفته و هر چند ماه یک بار با انجام دوباره اسکن، اندازه و رشد آن را کنترل میکند. این روش بیشتر برای افراد مسن و یا افرادی که شرایط جراحی یا روشهای تهاجمی را ندارند، استفاده میشود. اگر علائم تشدید شوند و جان بیمار و یا زندگی عادی او را مورد مخاطره قرار دهند، پزشک، ناگزیر از روشهای تهاجمی استفاده میکند.
متخصص، برای درمان افراد مسن که بدن آنها تحمل جراحی را ندارد و نیز تومورهای زیر 3 سانتیمتر، از پرتو درمانی یا استریو تاکتیک (Streotactic radiosurgery) بهره میبرد. در این روش که ممکن است برای مدت طولانی و در دفعات مختلف انجام شود، اشعه گاما به اندازه کوچک بر روی بافت تومور تابانده میشود تا از رشد آن جلوگیری شود. هدف پزشک از انجام این درمان، جلوگیری از رشد تومور و آسیب به شنوایی و یا اعصاب صورت است.
روش برداشتن تومور را جراحی، قطعیترین و متداولترین روش برای درمان تومور سی پی انگلCPA است. بسته به محل قرار گیری تومور و پیشرفت آن، جراحان مغز و اعصاب ممکن است از روشهای گوناگونی مانند جراحی از داخل حفره گوش و یا شکاف در جمجمه استفاده کنند. ممکن است تومور به نقاط حساس گوش، مخچه و مغز و یا گوش نزدیک باشد که در این موارد جراحی بدون خطر نخواهد بود. در این گونه موارد، جراح سعی میکند تا روشی مناسب را برای برداشتن بیشترین حجم از تومور با کمترین آسیب به بخشهای گوناگون از بدن بیمار، به کار گیرد.