کیفوز ( kyphosis) انحنای بیش از حد رو به جلو ستون فقرات است. این وضعیت می تواند باعث شود که شما به سمت جلو خم شوید، انگار که خمیده اید. ممکن است باعث کمردرد و سفت شدن عضلات شود. گزینه های درمانی غیر جراحی و جراحی برای گوژپشتی در دسترس هستند. در افراد مسن، کیفوز اغلب به دلیل ضعف در استخوان های ستون فقرات است که باعث فشرده شدن یا ترک خوردن آنها می شود. انواع دیگر کیفوز می تواند در نوزادان یا نوجوانان ظاهر شود که به دلیل ناهنجاری ستون فقرات است. کیفوز خفیف مشکلات کمی ایجاد می کند. کیفوز جدی می تواند باعث درد و بد شکلی بدن شود. درمان کیفوز به سن شما و علت و شدت انحنا بستگی دارد.

کیفوز یا گوژپشتی چیست؟

کیفوز وضعیتی است که در آن ستون فقرات بیش از آنچه باید به سمت بیرون خم می شود. این باعث می شود که قسمت بالایی پشت شما در اطراف ناحیه قفسه سینه (بخشی از ستون فقرات بین گردن و دنده ها) به سمت جلو خم شود. انحنای آن می تواند به نظر برسد که شما خمیده اید یا خم شده اید. مردم گاهی اوقات آن را “قوز” یا ” گوژپشت” می نامند.

ستون فقرات دارای انحنای طبیعی است. این انحنا ها از وضعیت بدن حمایت می کنند و به شما کمک می کنند صاف بایستید. اما انحنای بیش از حد می تواند بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد و ایستادن را سخت کند.

در بیشتر مواقع، کیفوز هیچ مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی کند یا نیاز به درمان پزشکی ندارد. اما ممکن است باعث شود نسبت به ظاهرتان احساس بدی داشته باشید. در موارد شدید، کیفوز می تواند باعث درد یا مشکلات تنفسی شود. کیفوز شدید ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

انواع کیفوز یا گوژپشتی

کیفوز انواع مختلفی دارد. برخی از رایج ترین آنها عبارتند از:

کیفوز وضعیتی: شایع ترین نوع کیفوز است. معمولا در دوران نوجوانی اتفاق می افتد. خمیدگی یا وضعیت نامناسب باعث کشیدگی رباط ها و عضلاتی می شود که مهره ها (استخوان های ستون فقرات) را در جای خود نگه می دارند. حرکات کششی مهره های شما را از موقعیت طبیعی خود خارج می کند و باعث ایجاد شکل گرد در ستون فقرات شما می شود.. معمولا باعث درد نمی شود.

کیفوز شوئرمن ( Scheuermann’s ) : این نوع زمانی اتفاق می‌افتد که مهره‌ها شکل متفاوتی نسبت به حالت طبیعی مورد انتظار دارند. کیفوز شوئرمن می تواند دردناک باشد، به ویژه در حین فعالیت یا در هنگام ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی.

کیفوز مادرزادی: مادرزادی به معنای وضعیتی است که در بدو تولد وجود دارد. کیفوز مادرزادی زمانی اتفاق می افتد که ستون فقرات به درستی رشد نکرده یا به طور کامل در رحم رشد نمی کند. با رشد می تواند شدت آن افزایش یابد. جراحی می تواند انحنای ستون فقرات را در دوران کودکی اصلاح کند تا از بدتر شدن آن جلوگیری کند. این می تواند علاوه بر سایر نقایص رشد مادرزادی مانند مواردی که بر قلب و کلیه شما تأثیر می گذارد، رخ دهد.

کیفوز گردنی (گردن نظامی): این نوع زمانی اتفاق می‌افتد که ستون فقرات گردنی یا بخشی از ستون فقرات شما در پایین سر تا قسمت بالایی پشت شما، به جای انحنای طبیعی به سمت جلو، به سمت جلو خم می‌شود.

هایپرکیفوز: هایپرکیفوز انحنای شدید ستون فقرات به سمت جلو است. اندازه انحنا بیش از 50 درجه است. این نوع بعد از 40 سالگی شایع است.

علائم کیفوز یا گوژپشتی

کیفوز خفیف ممکن است علائم قابل توجهی نداشته باشد. افرادی که انحنای بیش از حد دارند ممکن است کمردرد و سفتی کمر را تجربه کنند.

• شانه های گرد
• انحنا یا قوز در قسمت بالای کمر
• همسترینگ سفت (ماهیچه های پشت ران )

کیفوز شدید ممکن است علائم زیر را ایجاد کند:

• درد یا سفتی در پشت و کتف های شانه
• پاهای بی حس، ضعیف یا گزگز
• خستگی مفرط
• مسائل مربوط به تعادل
• بی اختیاری مثانه یا بی اختیاری روده
• تنگی نفس یا مشکل در تنفس

علل کیفوز یا گوژپشتی

استخوان هایی که ستون فقرات سالم را تشکیل می دهند مانند استوانه هایی هستند که در یک ستون روی هم چیده شده اند. به این استخوان ها مهره می گویند.

دلایل تغییر شکل مهره ها می تواند موارد زیر باشد :

شکستگی : شکستگی مهره ها می تواند منجر به انحنای ستون فقرات شود

پوکی استخوان :  استخوان های ضعیف می توانند باعث انحنای ستون فقرات شوند

خرابی دیسک  : دیسک های نرم و دایره ای شکل به عنوان بالشتک بین مهره های ستون فقرات عمل می کنند. با افزایش سن، این دیسک ها صاف و منقبض می شوند که اغلب باعث بدتر شدن کیفوز می شود.

بیماری شوئرمن : این بیماری که کیفوز شوئرمن نیز نامیده می شود، معمولاً در دوران نوجوانی رخ میدهد .

مشکلات دیگر : استخوان های ستون فقرات که قبل از تولد به درستی رشد نمی کنند می توانند باعث کیفوز شوند. کیفوز در کودکان نیز می تواند با شرایط پزشکی خاصی همراه باشد.

مدیریت و درمان کیفوز یا گوژپشتی

کیفوز چگونه درمان می شود؟

درمان کیفوز متفاوت است اما می تواند شامل موارد زیر باشد:

فیزیوتراپی: ورزش ها می توانند عضلات شکم و پشت را برای تسکین درد و بهبود وضعیت بدن تقویت کنند. ورزش همچنین می تواند عضلات همسترینگ  ( شامل سه ماهیچه در ناحیهٔ پشت استخوان ران  ) را کشیده و سایر نواحی بدن شما را تقویت کند.

داروهای ضد درد: داروهای ضد التهاب کمر درد را تسکین می دهند.

بریس پشت: ممکن است پزشک توصیه کند که از بریس استفاده کنید. این درمان زمانی که کودکانی که هنوز در حال رشد هستند و به کیفوز شوئرمن مبتلا هستند، شایع‌تر است.

جراحی: یک روش جراحی می تواند انحنای ستون فقرات را کم کند . شایع ترین جراحی کیفوز، جراحی فیوژن ستون فقرات است. در طی این روش، جراح مهره های شما را در وضعیت صاف تری قرار می دهد. آنها با استفاده از تکه های کوچک استخوان برای پر کردن فضای بین مهره های شما آنها را به هم می آمیزند. همانطور که مهره های شما بهبود می یابند، به هم می پیوندند ، این روش شدت منحنی را کاهش می دهد.

چگونه پزشک تصمیم می گیرد که به چه درمان کیفوز نیاز دارم؟

یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ستون فقرات شما را بررسی می کند و گزینه های درمانی را بر اساس موارد زیر ارائه می دهد:

سن

سابقه پزشکی.

سلامت عمومی.

نوع کیفوز

شدت منحنی.

دشواری در تنفس.

اگر موارد زیر را دارید، می توانید واجد شرایط جراحی ستون فقرات باشید:

کیفوز مادرزادی

کیفوز شوئرمن با انحنای بیش از 75 درجه.

کمردرد شدید، حتی پس از تلاش برای درمان غیر جراحی یا محافظه کارانه