در پرتو درمانی از امواج پرانرژی اشعه ایکس یا پرتوهای ذره‌ای (پروتون، نوترون) برای کشتن سلول‌های تومور هیپوفیز استفاده می‌شود. پرتوهای تولید شده در منبع که خارج از بدن قرار دارد، مستقیما بر روی سلول‌های تومور هیپوفیز متمرکز می‌شوند.

زمانی که جراحی کارآمد نباشد، همچنین چنانچه پس از جراحی بخشی از تومور خارج نشده باشد یا بازگشت مجدد داشته باشد یا هنگامی که تومور عوارضی را سبب شود که به وسیله داروها قابل درمان نیستند، پرتودرمانی توصیه می‌شود.

پرتو درمانی اکثرا به وسیله پرتوی ایکس که دارای دوز تابش بالایی است، انجام می‌شود. پیش از آغاز درمان، تیم درمانگر تصاویر MRI از تومور را جهت تعیین اندازه و شکل آن تهیه می‌کنند. این تصاویر برای تعیین دوز، شکل پرتو و زاویه تابش آن ضروری است.

به طور مرسوم پرتو درمانی به صورت مرحله‌ای و به صورت هفته‌ای ۵ جلسه طی ۴ الی ۶ هفته انجام می‌شود. هر جلسه حدود ۱۵ الی ۳۰ دقیقه زمان خواهد برد. در هر جلسه بیمار بر روی یک تخت مناسب قرار می‌گیرد و پرتو به وسیله دستگاه خاصی در زاویه مناسب تابانده می‌شود. این روش درمانی عاری از درد است.

روش پرتودرمانی اگرچه بسیار مفید است، با این حال اشکالاتی نیز دارد از جمله:

  • در این روش درمان به آهستگی انجام می‌شود. ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها زمان نیاز باشد تا رشد تومور هیپوفیز یا ترشح هورمون‌های مازاد، تحت کنترل قرار بگیرد.
  • ممکن است به بافت‌های سالم هیپوفیز در اطراف تومور آسیب وارد شود. گاها، عملکرد مناسب غده هیپوفیز در طی زمان تحلیل خواهد رفت که نیاز به هورمون درمانی خواهد بود.
  • ممکن است به بعضی از بافت‌های سالم مغز در نزدیکی غده هیپوفیز آسیب وارد آید. این امر می‌تواند عملکرد مغز را طی زمان تحت تاثیر قرار دهد.
  • ممکن است عصب بینایی دچار آسیب شود که به اختلالات بینایی منتج خواهد شد.
  • پرتو درمانی ممکن است ریسک ابتلا به تومورهای مغزی را طی زمان افزایش دهد، اگرچه احتمال این ریسک بسیار پایین است.

اشکالات ذکر شده با اصلاح تکنیک بکار رفته در پرتودرمانی و استفاده از روش‌های جدیدتر که امکان تمرکز هرچه بیشتر و دقیق‌تر پرتو بر روی تومور هیپوفیز را فراهم می‌کند، کاهش می‌یابد. از جمله این روش‌ها IMRT، تابش Stereotactic و پرتو درمانی با پروتون هستند.

IMRT

IMRT یک روش توسعه یافته از پرتودرمانی سه بعدی است. تکنیک IMRT از کامپیوتر برای به حرکت درآوردن منبع پرتو در اطراف بیمار استفاده می‌کند. همچنین IMRT امکان تعیین شکل پرتو و هدفمند کردن آن از زوایای مختلف بر روی تومور هیپوفیز را برای پزشک فراهم می‌کند. در روش IMRT میزان شدت پرتو نیز قابل تنظیم است.

پرتودرمانی Stereotactic

در روش پرتودرمانی Stereotactic یک دوز بالا و دقیق از پرتو به ناحیه تومور، در یک مرحله (جراحی پرتویی) یا در چند جلسه (پرتودرمانی)، تابانده می‌شود. روش پرتودرمانی Stereotactic نسبت به روش استاندارد می‌تواند تومور هیپوفیز را بسیار دقیق‌تر مورد هدف قرار دهد و آسیب کمتری به بافت و سلول‌های اطراف وارد کند.

پرتو درمانی با پروتون

در روش پرتو درمانی با پروتون، از یک باریکه پرتوی پروتون به جای اشعه ایکس برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. انرژی اشعه ایکس می‌تواند قبل و پس از برخورد با جسم هدف آزاد شود که این امر می‌تواند به بافت‌های اطراف آسیب وارد کند. در حالی که پروتون آسیب بسیار کمتری به بافت‌های اطراف وارد می‌کند. این ذره پس از گذشت مسافت مشخصی، انرژی خود را آزاد می‌کند و این انرژی فقط توسط سلول‌های هدف دریافت می‌شود. در این روش نیز امکان تمرکز هرچه دقیق‌تر پرتو بر روی تومور هیپوفیز وجود دارد.

اگر می‌خواهید در مورد تومورهای هیپوفیز غیر عملکردی مطالعه کنید روی لینک آن کلیک کنید. همچنین می‌توانید برای مشاوره با ما در تماس باشید.