بیماری ماده سفید مغز یک اصطلاح کلی برای آسیب به ماده سفید مغز است که به دلیل کاهش جریان خون در بافت ایجاد می شود. این بیماری می تواند باعث مشکلات حافظه، تعادل و حرکت شود. افرادی که دچار بیماری های قلبی عروقی هستند نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری ماده سفید هستند. اگر بیماری ماده سفید برای شما تشخیص داده شده است، ضروری است که سلامت قلب و عروق خود را در اولویت قرار دهید، مانند مصرف داروها و ایجاد تغییرات در سبک زندگی برای مدیریت سطح کلسترول و فشار خون. انجام این کارها می تواند به جلوگیری از عوارض و مشکلات جدید ماده سفید کمک کند و به کاهش خطر سکته مغزی و زوال عقل نیز کمک کند.

ماده سفید مغز چیست؟

ماده سفید از شبکه بزرگی از رشته های عصبی (آکسون ها) در مغز تشکیل شده است که امکان تبادل اطلاعات و ارتباط بین نواحی مختلف مغز شما را فراهم می کند. این ماده «ماده سفید» نامیده می‌شود زیرا رشته‌های عصبی در غلاف محافظی به نام میلین پوشانده شده‌اند که رنگ سفید به بافت می‌دهد.

سطح و نواحی عمیق مغز شما حاوی ماده خاکستری است که رنگ خود را از بدنه سلولی نورون ها می گیرد.

برای اینکه ماده سفید شما سالم باشد، به جریان خون خوب و مواد مغذی نیاز دارد.

کاهش جریان خون (ایسکمی) و مواد مغذی به ماده سفید می تواند باعث آسیب به این رشته های عصبی (آکسون ها) از جمله تورم، شکستگی و از بین رفتن کامل آنها شود. همانطور که چمن بدون آبیاری و مواد مغذی (نور خورشید و کود) سالم نخواهد بود، مغز شما نیز با جریان خون ضعیف و رژیم غذایی ناسالم آسیب می بیند.

بیماری ماده سفید چیست؟

بیماری ماده سفید یک اصطلاح کلی برای تغییرات و آسیب به ماده سفید مغز است . هنگامی که ماده سفید آسیب می بیند، باعث ایجاد ضایعات ماده سفید می شود، که متخصصان می توانند آن را به عنوان نقاط روشن در تصویربرداری مغناطیسی (MRI) مغز شما ببینند. برخی از ضایعات ماده سفید ممکن است علائم قابل توجهی ایجاد نکنند و با افزایش سن تقریباً “طبیعی” در نظر گرفته شوند. با این حال، برخی از این ضایعات می توانند به مسیرهای مهم در مغز شما آسیب برسانند و باعث ایجاد مشکلاتی در حافظه، تعادل و راه رفتن شوند.

به طور کلی، افرادی که ضایعات ماده سفید بیشتری دارند (بیماری ماده سفید جدی تر) علائم بیشتری را تجربه می کنند. بیماری ماده سفید به شدت با عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی مرتبط است و محققان بر این باورند که بیماری ماده سفید یک نشانگر زیستی (علائم پزشکی) خطر مادام العمر سکته مغزی، زوال عقل و ناتوانی است.

علائم بیماری ماده سفید

علائم و نشانه های بیماری ماده سفید عبارتند از:

• مشکلات حافظه
• آهسته راه رفتن.
• مشکلات تعادل و زمین خوردن های مکرر.
• مشکل در انجام دو یا چند فعالیت به طور همزمان، مانند راه رفتن و صحبت کردن به طور همزمان.
• تغییرات خلقی، مانند افسردگی.
• بی اختیاری ادرار.

این علائم و نشانه ها ممکن است در افرادی که بیماری ماده سفید پیشرفته (شدید) دارند بدتر باشد.

در حالی که افراد می توانند بسیاری از این علائم و نشانه ها را به عنوان تغییرات طبیعی با افزایش سن و سایر شرایط پزشکی (مانند آرتریت، نوروپاتی مرتبط با دیابت، زوال عقل آلزایمر و کم خوابی) تجربه کنند، شروع نسبتاً سریع و پیشرفت این علائم ممکن است باعث نگرانی شود.

گاهی اوقات بیماری ماده سفید هنگام گرفتن MRI مغز به دلایل دیگر تشخیص داده می شود. در برخی افراد، بیماری ماده سفید ممکن است علائمی ایجاد نکند (بدون علامت ) .

علل بیماری ماده سفید

محققان هنوز در حال تحقیق در مورد بیماری ماده سفید و علت های آن هستند. تا کنون، آنها فکر می کنند که علت آن کاهش مزمن جریان خون به رشته های عصبی در ماده سفید است که می تواند باعث آسیب به الیاف شود.

با افزایش سن، شریان‌های شما سخت می‌شوند و در کشش با مشکل بیشتری مواجه می‌شوند (از دست دادن خاصیت ارتجاعی). این می تواند منجر به جریان خون کمتر به اعصاب در مغز شما شود و باعث آسیب به ماده سفید شما شود.

بیماری ماده سفید همچنین می تواند ناشی از تصلب شرایین باشد، که ضخیم شدن و سخت شدن دیواره های شریان های شما است که به دلیل تجمع پلاک در شریان ها در طول زمان اتفاق می افتد. این می تواند بر هر شریان بدن شما، از جمله شریان های مغز شما تأثیر بگذارد.

داشتن عوامل خطر قلبی عروقی، مانند فشار خون بالا، قند خون بالا (در اثر دیابت)، مصرف بالای چربی در رژیم غذایی (کلسترول بالا) و سیگار کشیدن، همگی می توانند تعداد لکه ها یا ضایعات ماده سفید را در مغز شما افزایش دهند.

میزان شیوع بیماری ماده سفید

بیماری ماده سفید می تواند هر کسی را درگیر کند، اما در افراد 60 سال و بالاتر و در افرادی که بیماری قلبی عروقی دارند شایع تر است. در برخی افراد، عوامل خطر ژنتیکی می توانند شانس ابتلا به بیماری ماده سفید را افزایش دهند. بیماری ماده سفید بیماری ای شایع است. در بیش از نیمی از جمعیت افراد 60 ساله وجود دارد.

تشخیص بیماری ماده سفید

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی مغز (MRI) اصلی ترین روشی است که پزشکان بیماری ماده سفید را تشخیص می دهند.  اسکن های MRI مغز به پزشکان متخصص اجازه می دهد تا میزان آسیب ماده سفید در مغز شما را ببینند و بیماری ماده سفید را تشخیص دهند.

در حالی که انواع دیگری از تست های تصویربرداری مانند سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) وجود دارد، ام آر آی بهترین کیفیت تصویربرداری و حساسیت را برای تشخیص بیماری ماده سفید دارد.

پزشک همچنین ممکن است یک معاینه عصبی برای ارزیابی علائم شما در هنگام تشخیص بیماری ماده سفید انجام دهد.

از آنجایی که بیماری ماده سفید با عوامل خطر بیماری قلبی عروقی مرتبط است، پزشک شما ممکن است آزمایش‌های خون را برای ارزیابی خطرات نیز تجویز کند .

درمان بیماری ماده سفید

پزشکان درمان بیماری ماده سفید را بر مدیریت علائم و عوامل خطر مرتبط با بیماری قلبی عروقی متمرکز می کنند. درمان مشکلات زمینه ای سلامتی مانند فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا و همچنین ترک سیگار می تواند به جلوگیری از تشکیل ضایعات ماده سفید بیشتر کمک کند.

در حالی که هیچ درمانی برای ترمیم ماده سفید آسیب دیده وجود ندارد، افرادی که مشکلات سلامتی کنترل نشده بیشتری دارند معمولا آسیب و ناتوانی بیشتری را تجربه می کنند.

درمان علائم بیماری ماده سفید

فیزیوتراپی ممکن است به مشکلات تعادل و راه رفتن ناشی از بیماری ماده سفید کمک کند.

مراجعه به روانشناس برای صحبت در مورد مشکلات خلق و خوی و افسردگی و مصرف داروهایی مانند ضد افسردگی می تواند به کاهش علائم افسردگی کمک کند.

چندین روش درمانی برای مدیریت بی اختیاری ادرار نیز وجود دارد، از جمله داروها، تغییر شیوه زندگی و روش ها.