تومور عصب شنوایی، یا نوروم آکوستیک، یک نوع تومور خوش‌خیم در عصب هشتم جمجمه‌ای یا عصب دهلیزی حلزونی است. این تومور به طور کلی خوش‌خیم است، به این معنی که به سایر نقاط بدن منتقل نمی‌شود. علائم آن شامل کاهش شنوایی و وزوز گوش می‌باشد. برای تشخیص نوروم آکوستیک، ادیومتری سنتی به عنوان آزمون مفید‌ترین گزینه است، و همچنین از MRI برای تصویربرداری استفاده می‌شود.

اهمیت این تومور مغزی به دلیل موقعیت آن در اطراف عصب شنوایی و عصب صورت (زوج ۷ و ۸) است. منشأ این تومور از کانال گوش داخلی است و به طور تدریجی در ناحیه زاویه مخچه و ساقه مغز رشد می‌کند. در مواردی که تومور بسیار بزرگ باشد، ممکن است باعث چسبندگی به ساقه مغزی شود و عوارض حرکتی و حتی هیدروسفالی (افزایش مایع مغزی نخاعی) ایجاد کند.

علائم تومور عصب شنوایی

علائم تومور عصب شنوایی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

1. کاهش شنوایی: این علامت شایع‌ترین نشانه است، که به طور عمده شنوایی حسی عصبی را درگیر می‌کند.

2. وزوز گوش: این علامت بسیار شایع است و معمولاً به صورت یک طرفه ایجاد می‌شود.

3. سرگیجه: احساس حرکات غیرعادی نیز ممکن است اتفاق بیفتد، اگرچه سرگیجه در بیماری تومور عصب شنوایی شایع نیست اما ممکن است در برخی از بیماران وجود داشته باشد.

4. اختلالات عصبی صورت: این علائم معمولاً فقط در تومورهای بزرگ دیده می‌شود.

5. انسداد مسیر مایع مغزی – نخاعی (هیدروسفالی): این یکی از عوارضی است که ممکن است به دنبال رشد تومور رخ دهد.

6. نیستاگموس: در برخی موارد، اگر تومور بسیار بزرگ باشد و روی مخچه فشار بیاورد، بیمار ممکن است دچار نیستاگموس یا رقص چشمان شود.

توجه داشته باشید که علائم نوروم آکوستیک ممکن است مانند شرایط دیگری یا مشکلات سلامتی دیگر به نظر برسد. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، همیشه با پزشک متخصص مشورت کنید.

علت تومور شوانوم عصب تعادلی

به طور واضح، علت اصلی این تومور هنوز مشخص نیست، اما ریسک فاکتورهایی که ممکن است موجب افزایش میزان ابتلا به آن شوند، شامل نوروفیبروماتوز نوع ۲ است. این تومور بیشتر در خانم‌ها و در دوران میانسالی شیوع دارد. تومورهای مختلفی می‌توانند در ناحیه زاویه بین پل مغزی و مخچه به وجود بیایند و شامل انواع زیر هستند:

1. شوانوم عصب وستیبولوکوکلئار
2. مننژیوم
3. آستروسایتوم
4. همانژیوم و دیگر انواع تومورها

شیوع هر نوع تومور به وفور در این منطقه مغز بستگی دارد و براساس نوع و خصوصیات هر یک، میزان احتمال آن متفاوت است.

انواع تومور آکوستیک نوروما

نوروم آکوستیک به دو نوع تقسیم می‌شود:

نوروم آکوستیک یک طرفه: در این حالت، فقط یکی از گوشها دچار این نوع تومور می‌شود. بیشترین موارد نوروم آکوستیک به این شکل است و ممکن است در هر سنی اتفاق بیافتد، اما اغلب در سنین ۳۰ تا ۶۰ سالگی رخ می‌دهد. این نوع تومور معمولاً ناشی از آسیب عصبی به علت عوامل خارجی مانند صدمات مغزی یا عوامل محیطی ایجاد می‌شود.

نوروم آکوستیک دو طرفه: در این نوع، هر دو عصب شنوایی تحت تأثیر قرار می‌گیرند و این وضعیت به صورت وراثی ناشی از اختلال ژنتیکی به نام نوروفیبروماتوز نوع ۲ (NF۲) ایجاد می‌شود.

تشخیص تومور آکوستیک نوروما

روش های تشخیص نوروم آکوستیک شامل موارد زیر است:

1. تست شنوایی (شنوایی‌سنجی): این تست برای اندازه‌گیری میزان شنوایی بیمار و تشخیص تاثیرات تومور بر آن انجام می‌شود. بیمار هنگام استفاده از هدفون متصل به دستگاه، صداها و گفتار را گوش می‌دهد که پاسخ‌های آن به صورت ضبط شده توسط دستگاه ثبت می‌شود.

2. پاسخ برانگیخته شده شنوایی ساقه مغز (BAER): این آزمایش برای بررسی فعالیت الکتریکی مغز به عنوان پاسخ به صداها در بیماران انجام می‌شود. BAER می‌تواند اطلاعات مفیدی را درباره عملکرد عصب شنوایی و تاثیرات تومور بر آن فراهم کند.

3. اسکن سر (MRI): این تصویربرداری پس از تشخیص اولیه با استفاده از تست‌های دیگر انجام می‌شود تا تومور عصب شنوایی تایید گردد. MRI می‌تواند انواع مختلفی از تومورها را، از جمله با تزریق ماده حاجب یا بدون تزریق ماده حاجب، نمایش دهد. این تصویربرداری به دنبال علائمی مانند کاهش شنوایی، اختلالات تعادل و تغییرات در حساسیت تجسمی می‌باشد که ممکن است پزشک نیاز به آن داشته باشد.

درمان تومور عصب شنوایی

تومورهای عصب شنوایی معمولاً با عمل جراحی قابل برداشتن هستند. با این حال، این تومورها بسیاری از موارد به اندازه کوچکی هستند که نیازی به درمان فوری ندارند. برای درمان تومور عصب شنوایی، سه روش اصلی وجود دارد:

1. مراقبت مانند درزنی، پرتو درمانی
2. عمل جراحی
3. استریوتاکتیک رادیوسرجری (گاما نایف)

انتخاب شیوه درمان مناسب برای حذف تومور عصب شنوایی بستگی به اندازه تومور، مرحله رشد آن، پیشرفت بیماری، سن بیمار، دیگر بیماری‌های همراه و شدت علائم و تاثیرات آن بر بیمار دارد. برای انجام بهترین جراحی مغز و اعصاب، حتماً درباره تجربه پزشک خود تحقیق کنید.

پس از درمان نوروم آکوستیک، برخی از بیماران ممکن است دچار کم شنوایی، نشت مایعات مغزی، آسیب به اعصاب صورت و سایر مشکلات شوند. پزشک معالج برای درمان و مراقبت از این مشکلات، بهترین روش‌ها را ارائه می‌دهد. در صورت آسیب دیدگی اعصاب صورت ناشی از نوروم آکوستیک، جراحان پلاستیک ممکن است روش‌هایی را برای کمک به ترمیم حرکت صورت اجرا کنند.

استریوتاکتیک رادیوسرجری (گاما نایف): این تکنیک برای توقف رشد تومور و کاهش اندازه آن استفاده می‌شود. گرچه ریشه‌کن نمی‌کند، اما مانع از رشد بیشتر تومور می‌شود و اثر تخریبی بر آن دارد. استریوتاکتیک رادیوسرجری مناسب برای تومورهایی با اندازه کوچک و متوسط است.

این توضیحات برای درک بهتر درمان‌های موجود برای تومورهای عصب شنوایی ارائه شده است.

درمان تومور عصب شنوایی با جراحی

درمان تومور عصب شنوایی تعادلی با استفاده از سه روش دسترسی جراحی ممکن است، که به بستگی از محل آناتومیکی تومور و شرایط بیمار برگزیده می‌شود: از پشت سر (پس سری)، از طریق لابیرنت و گوش، و از طریق حفره میانی (اکسیپیتال) از طریق جمجمه.هدف اصلی جراحی برداشتن تومور با حفظ عصب‌های مغزی است.  البته، برخی از بیماران ممکن است دچار ضعف موقت عصب صورتی شوند که به طور معمول در طی چند هفته بهبود پیدا می‌کند. اگر تومور به اندازه‌ای کوچک باشد و بیمار شنوایی قابل قبولی داشته باشد، این تکنیک ممکن است با حفظ عصب شنوایی انجام شود.

در بیمارانی که به طور مادرزادی با پاتوژنزیس این نوع تومور مواجه هستند، عمل جراحی کاشت ایمپلنت ساقه مغزی (Auditory Brainstem Implant – ABI) می‌تواند در هر طرفی از مغز که لازم باشد، برای ایجاد شنوایی استفاده شود. این روش پیشرفته ترین روش ایجاد شنوایی در بیماران با مشکلات مغزی است و با همکاری نورولوژیست‌ها انجام می‌شود. با توجه به اندازه تومور و وضعیت بیمار، احتمال عوارض در این جراحی بسیار کم است، البته، قبل از جراحی، میزان از دست رفتن شنوایی بیمار و اندازه تومور بسیار مهم است که در بهبودی بیمار تأثیرگذار است

جمع بندی

 تومور عصب شنوایی به طور عمومی خوش‌خیم است و در عصب شنوایی (عصب هشتم) اتصال دارد. علائم شامل کاهش شنوایی، وزوز گوش، و در برخی موارد اختلالات تعادلی هستند.

روش‌های تشخیص شامل آزمایشات شنوایی (شنوایی‌سنجی و BAER) و تصویربرداری با MRI هستند که برای تأیید تشخیص و ارزیابی تومور استفاده می‌شوند.

درمان این تومور شامل مراقبت، عمل جراحی، و پرتو درمانی است که بستگی به اندازه و محل تومور، شدت علائم، و شرایط بالینی بیمار دارد. هدف اصلی از جراحی حفظ عصب‌های مغزی و بهبود شنوایی بیماران است. در مواردی که تومور بزرگ است، تکنیک‌های پیشرفته مانند نورومانیتورینگ مورد استفاده قرار می‌گیرد تا عصب صورتی حفظ شود.

علاوه بر این، در بیمارانی که به طور مادرزادی با این نوع تومور مواجه هستند، می‌توان از جراحی کاشت ایمپلنت ساقه مغزی (ABI) برای بهبود شنوایی استفاده کرد.

در نهایت، توصیه می‌شود که برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، همیشه با پزشک متخصص مشورت کنید و از تجربه و تخصص پزشکان معتبر استفاده نمایید.

“سلامتی شما، هدف ما؛ با دکتر گیو شریفی در مراقبت از معز و اعصاب و ستون فقرات به آرامش بازگردید.”