دیسک گردن یکی از شایع‌ترین علل درد گردن به خصوص در افراد 30 تا 50 ساله است. اغلب اوقات، فتق دیسک گردن به مرور زمان در نتیجه ساییدگی و پارگی رخ می‌دهد. به بافت بین استخوان‌های گردن، دیسک‌های بین مهره‌ای می‌گویند. دیسک‌ها از یک مرکز ژل‌مانند نرم و یک پوشش بیرونی سخت تشکیل شده‌اند.
دیسک بین مهره‌ای یک مفصل بین هر یک از استخوان‌های ستون فقرات ایجاد می‌کند که به آن‌ها اجازه حرکت می‌دهد. هنگامی که پوشش بیرونی که دیسک را احاطه کرده است پاره می‌شود، مرکز نرم می تواند از طریق دهانه به بیرون فشرده شود و یک فتق دیسک ایجاد کند.
درد گردن و علائم ناشی از فتق دیسک از مشکلات رایج بسیاری از بزرگسالان است. گردن از ساختارهای آناتومیک مختلفی از جمله ماهیچه‌ها، استخوان‌ها، رباط‌ها و مفاصل تشکیل شده است. هر یک از این ساختارها دارای پایانه‌های عصبی هستند که می‌توانند مشکلات دردناک را هنگام بروز تشخیص دهند.

علائم دیسک گردن

دیسک گردن می‌تواند انواع مختلفی از دردها را ایجاد کند یا اصلا علائمی نداشته باشد. درد می‌تواند از درد در گردن، بازو، و یا دست تا درد الکتریکی‌مانند که به همان نواحی منتشر می شود، متغیر باشد.

گاهی اوقات بی‌حسی یا ضعف بازو یا دست نیز ممکن است وجود داشته باشد. درد دیسک گردن و علائم مربوط به آن معمولا در یک بازو یا دست احساس می‌شود. در حالی که فتق دیسک گردن ممکن است از نوعی تروما یا آسیب گردن منشاء بگیرد، اما علائم آن معمولا خود به خود شروع می‌شوند. بسته به اینکه کدام دیسک دچار فتق شده است و کدام ریشه عصبی درگیر یا ملتهب شده است، علائم می‌تواند متفاوت باشد. در صورت آسیب دیدن نخاع، بیمار ممکن است علائمی از جمله درد، سوزن سوزن شدن، بی‌حسی و یا ضعف در هر دو بازو یا پایین بدن داشته باشد. از دست دادن کنترل روده و یا مثانه نیز از علائم بسیار نادر اما ممکن دیسک گردن است.

درد در بازوها و همچنین گردن، معمولا اولین علامتی است که نشان‌دهنده تحریک ریشه‌های عصبی در گردن افراد است.

به یاد داشته باشید علائمی مانند بی‌حسی، سوزن سوزن شدن و به خصوص ضعف در عضلات بازوها، علائم هشداردهنده‌ای هستند که ممکن است نشان‌دهنده مشکل جدی‌تر باشند. ضعف در بازوها نشانه قطعی این است که باید در مورد درد گردن خود به پزشک مراجعه کنید.

علائم رایج دیسک گردن

• گردن درد

این درد معمولا در پشت یا طرفین گردن احساس می‌شود. این درد می‌تواند از یک درد خفیف که در هنگام لمس حساس است تا یک درد شدید یا سوزش‌آور متغیر باشد.

• درد رادیکولار

این درد می‌تواند از یک عصب فشرده‌شده در گردن از طریق شانه، بازو، دست و یا انگشتان منشا بگیرد. این نوع درد گاهی اوقات ممکن است احساس گرما یا شوک الکتریکی داشته باشد.

• رادیکولوپاتی گردنی

گرفتگی عصب یا التهاب ریشه عصبی نیز ممکن است باعث بی‌حسی و یا ضعف شود تا به شانه، بازو، دست و یا انگشتان منتشر شود. درد رادیکولار نیز ممکن است در برخی موارد با رادیکولوپاتی همراه باشد.

• علائم با موقعیت‌ها یا فعالیت‌های خاص سر بدتر می‌شود

درد دیسک گردن در حین فعالیت‌ها، مانند ورزش یا بلند کردن وزنه سنگین، بدتر می‌شود. برخی از موقعیت‌های سر مانند چرخش به یک طرف یا کج کردن سر به جلو، ممکن است درد را تشدید کند.

• سفتی گردن

درد و التهاب ناشی از دیسک گردن ممکن است برخی از حرکات گردن را محدود کرده و دامنه حرکت‌ها را کاهش دهد.

علت ایجاد دیسک گردن

با افزایش سن، دیسک‌های ستون فقرات ما می‌توانند انعطاف‌پذیری و قابلیت ارتجاعی خود را از دست بدهند. رباط‌های اطراف دیسک‌ها شکننده می‌شوند و راحت‌تر پاره می‌شوند اینها می تواند جز عوامل دیسک گردن باشند . هنگامی که دیسک گردن رخ می‌دهد، می‌تواند به اعصاب نخاعی مجاور (رادیکولوپاتی) یا طناب نخاعی (میلوپاتی) فشار وارد کند و علائم دردناکی ایجاد کند.

راه‌های درمان دیسک گردن

درد ناشی از دیسک گردن اغلب خود به خود فروکش می‌کند، اما افرادی که پس از شش هفته همچنان علائم را تجربه می‌کنند باید به دنبال راه های درمان دیسک گردن باشند. اکثر گزینه‌های درمانی به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:

1. درمان غیر جراحی دیسک گردن :

بیشتر افرادی که به دیسک گردن مبتلا هستند (90%)، نیازی به جراحی ندارند. درمان اولیه با استراحت شروع می‌شود. فیزیوتراپی یکی دیگر از روش‌های ضروری برای بهبود دیسک گردن است. تمرینات، کشش و تحریک الکتریکی عضلات تکنیک‌هایی هستند که توسط فیزیوتراپیست‌ها برای بهبود دیسک گردن استفاده می‌شوند. در مواردی که بیمار درد شدیدی را تجربه کند، تزریق استروئید اپیدورال ممکن است برای کاهش التهاب و بهبود علائم انجام شود.

2. رفع فشار قدامی گردن و فیوژن ستون فقرات:

فشار قدامی گردن و فیوژن ستون فقرات رایج‌ترین روش جراحی است که برای درمان دیسک گردن استفاده می‌شود. هدف از انجام این روش، از بین بردن فشار روی نخاع، ریشه‌های عصبی با برداشتن دیسک آسیب‌دیده و بازسازی نخاع است. ابتدا دیسککتومی (یا برداشتن دیسک با جراحی) از طریق یک برش باز انجام می‌شود. به منظور جلوگیری از فروپاشی ستون فقرات یا سایر مشکلات عملکردی، استخوان‌ها با پیوند استخوان، صفحه و پیچ به یکدیگر جوش داده می‌شوند. پیوند استخوان فضای بین مهره‌ها (جایی که دیسک قرار داشت) را برای همجوشی ستون فقرات پر می‌کند.

3. سایر جراحی‌های دیسک گردن:

نوع جراحی توصیه شده به شدت و ویژگی‌های وضعیت دیسک بستگی دارد. تکنیک‌های کم تهاجمی شامل فورامینوتومی است که روشی برای ایجاد فضایی برای عصب نخاعی درگیر شده است. جراح ستون فقرات هر چیزی را که در مسیر عبور اعصاب از طناب نخاعی به سایر قسمت‌های بدن است را خارج می‌کند. جایگزینی دیسک گزینه دیگری برای برخی بیماران است و این روش جدیدتر ممکن است به حفظ سلامت سایر دیسک‌های گردنی که در بالا یا پایین تر از سطح جراحی قرار دارند کمک کند.

4. سایر روش‌های درمانی غیر جراحی دیسک گردن

• استراحت
• استفاده از کولار گردنی
• داروی ضد التهاب
• داروی استروئیدی
• فیزیوتراپی

جراحی تعویض دیسک گردن چیست؟

وقتی فضای بین مهره‌های گردن شما خیلی باریک می‌شود، بخشی از مهره‌ها یا دیسک گردن می‌تواند به نخاع یا اعصاب ستون فقرات فشار بیاورد و باعث درد، بی‌حسی یا ضعف شود. هنگامی که این علائم به انواع درمان‌های غیرجراحی پاسخ نمی دهند، ممکن است پزشک جراحی دیسک گردن را توصیه کند.

جراحی تعویض دیسک گردن شامل برداشتن دیسک گردن بیمار و جایگزینی آن با دیسک مصنوعی است. قبل از استفاده از این روش، دیسک آسیب‌دیده برداشته می‌شد و مهره های بالا و پایین با هم ترکیب می‌شدند تا از حرکت جلوگیری شود.

استفاده از دیسک مصنوعی برای جایگزینی دیسک طبیعی گردن، نوع جدیدی از درمان است که اخیرا توسط FDA تایید شده است. جراحی تعویض دیسک ممکن است این مزیت را داشته باشد که باعث حرکت بیشتر و ایجاد فشار کمتر بر روی مهره‌های باقیمانده شما نسبت به جراحی سنتی دیسک گردن می‌شود.

در طی جراحی تعویض دیسک گردن چه اتفاقی می‌افتد؟

این نوع جراحی معمولا تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. ممکن است دارو از طریق IV داده شود تا شما را بخواباند و یک لوله در گلوی شما برای محافظت از راه هوایی و تکمیل تنفس شما وارد شود. این نوع جراحی ممکن است چند ساعت طول بکشد.

• مانیتورها برای بررسی قلب، فشار خون و سطح اکسیژن شما فعال می‌شوند.
• ناحیه گردن شما که در آن برش ایجاد می‌شود با محلول مخصوص تمیز می‌شود تا میکروب‌های روی پوست از بین برود.
• یک برش جراحی در کنار یا جلوی گردن شما ایجاد می‌شود.
• ساختارهای مهم گردن با احتیاط به اطراف منتقل می‌شوند تا جراح بتواند استخوان‌های مهره‌ها و دیسک گردن را ببیند.
• دیسک گردنی که باید تعویض شود برداشته می‌شود.
• دیسک مصنوعی در فضای خالی دیسک قرار می‌گیرد.
• برش با استفاده از بخیه‌های قابل جذب زیر پوست بسته می‌شود.
• یک پانسمان کوچک روی برش قرار می‌گیرد. سپس یک کولار گردنی سفت یا نرم روی گردن شما گذاشته می‌شود تا حرکت آن را محدود کند.

زمان مراجعه به جراح برای درمان دیسک گردن

خطر ابتلا به دیسک گردن با افزایش سن افزایش می‌یابد. برخی تخمین‌ها نشان می‌دهد که دیسک گردن در سنین 30 تا 50 سالگی به احتمال زیاد ایجاد می‌شود. بیشتر مطالعات نشان داده‌اند که مردان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیسک گردن هستند، اما یک مطالعه اخیرا نشان می‌دهد که زنان ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند.

میزان دیسک گردن در جمعیت بالغ بین 5/0 تا 2 درصد تخمین زده شده است. اگرچه بسیاری از موارد دیسک گردن ممکن است تشخیص داده نشود و برآوردها ممکن است بر اساس جمعیت متفاوت باشد.

علائم و نشانه‌های دیسک گردن معمولا به‌‌صورت تدریجی بدتر می‌شوند. اگر ریشه عصب گردنی در حالت فشرده یا ملتهب باقی بماند، ممکن است گزگز، بی‌حسی و یا ضعف در بازو ایجاد شود. به طور مشابه، اگر طناب نخاعی توسط فتق دیسک گردن فشرده یا ملتهب شود، ممکن است مشکلاتی در راه رفتن، هماهنگی و یا کاهش کنترل مثانه یا روده به وجود آید. این نوع نقایص عصبی نیاز به مداخله فوری پزشکی دارند تا از بدتر شدن یا دائمی شدن آن‌ها جلوگیری شود. در صورت بروز این علائم، هرچه سریع­تر به پزشک مراجعه کنید.

اگر از درد گردن یا کمر رنج می‌برید، اولین کاری که باید انجام دهید این است که با پزشک اصلی خود مشورت کنید. پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و ممکن است تصویربرداری تشخیصی مانند اشعه ایکس یا ام آر آی را برای مشاهده بهتر ناحیه درد درخواست کند.

در ابتدا معمولا درمان‌های غیر جراحی برای کمک به تسکین درد و مدیریت علائم تجویز می‌شود. در صورتی که درمان‌های غیرجراحی در بهبود علائم شما موثر واقع نشوند، ممکن است پزشک روش جراحی را پیشنهاد کند.

برای انجام جراحی دیسک گردن می‌توانید به دکتر گیو شریفی متخصص جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات مراجعه کنید.