آستروسیتوما ( Astrocytoma ) رشد کنترل نشده سلول هایی است که از مغز یا نخاع شروع می شود. این رشد که تومور نامیده می شود، از سلول هایی به نام آستروسیت شروع می شود. آستروسیت ها سلول های عصبی مغز و نخاع را پشتیبانی و به هم متصل می کنند. علائم آستروسیتوما بر اساس محل تومور متفاوت است. آستروسیتوما در مغز می تواند باعث تغییرات شخصیتی، تشنج، سردرد و حالت تهوع شود. آستروسیتوم در طناب نخاعی می تواند باعث ضعف و ناتوانی در ناحیه تحت تاثیر تومور در حال رشد شود. برخی از آستروسیتوم ها به کندی رشد می کنند. آنها سرطانی در نظر گرفته نمی شوند. این تومورهای غیرسرطانی گاهی آستروسیتومای خوش خیم نامیده می شوند. اکثر آستروسیتوم ها به سرعت رشد می کنند و به عنوان سرطان مغز در نظر گرفته می شوند. گاهی اوقات به این آستروسیتومای بدخیم گفته می شود. خوش خیم یا بدخیم بودن تومور یکی از عواملی است که تیم پزشکی هنگام ایجاد یک برنامه درمانی در نظر می گیرند.

آستروسیتوم چیست؟

آستروسیتوم ها تومورهایی هستند که در سیستم عصبی مرکزی شما (CNS) ایجاد می شوند که از سلول های آستروسیت ستاره شکل رشد می کنند. آنها معمولا در مغز شما رشد می کنند، اما می توانند در نخاع شما نیز ایجاد شوند. آستروسیتوم ها می توانند خوش خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند.

آستروسیت ها سلول های گلیال هستند (نوعی از سلول هایی که بافت حمایتی را در مغز شما فراهم می کنند). سایر سلول های گلیال شامل الیگودندروسیت ها و سلول های اپاندیمی هستند. آستروسیتوم شایع ترین گلیوم است. گلیوم توموری است که وقتی سلول های گلیال خارج از کنترل رشد می کنند، ایجاد می شود.

انواع آستروسیتوما

آستروسیتوما ممکن است سرطانی یا غیرسرطانی باشد. سازمان بهداشت جهانی (WHO) آستروسیتوم ها را به چهار درجه طبقه بندی می کند. درجات به سرعت رشد آستروسیتوما و احتمال گسترش (نفوذ) به بافت مغزی مجاور بستگی دارد. آستروسیتومای درجه 1 خفیف ترین است، در حالی که آستروسیتومای درجه 4 تهاجمی ترین است.

آستروسیتومای غیر سرطانی

آستروسیتومای درجه 1 که غیرسرطانی هستند عبارتند از:

آستروسیتوم پیلوسیتیک ( Pilocytic astrocytoma ): یک تومور با رشد آهسته است که تمایلی به گسترش ندارد. شایع ترین آستروسیتوم درجه 1 است. خوش خیم است و پس از برداشتن با جراحی نیازی به شیمی درمانی یا پرتودرمانی ندارد. آستروسیتومای پیلوسیتیک اغلب در مخچه ایجاد می شود.

زانتوآستروسیتومای پلئومورفیک ( Pleomorphic xanthoastrocytoma ) : این تومور معمولاً به کندی رشد می کند و اغلب در لوب تمپورال ایجاد می شود. اغلب باعث تشنج می شود. جراحی معمولا این نوع تومور مغزی را درمان می کند.

آستروسیتومای سلول غول پیکر ساب اپاندیمال ( Subependymal giant cell astrocytoma) یا (SEGA): این تومور عمدتاً در کودکان مبتلا به توبروسکلروزیس، که یک بیماری ژنتیکی است ایجاد می شود. در داخل بطن‌ها رشد می‌کند که فضاهای پر از مایع در اعماق مغز هستند. جراحی معمولا آن را درمان می کند.

آستروسیتومای سرطانی

آستروسیتومای سرطانی عبارتند از:

آستروسیتوم های درجه 2: این آستروسیتوم ها تمایل دارند به بافت مغز مجاور گسترش یابند. به همین دلیل، ممکن است جراحی به تنهایی برای درمان آنها کافی نباشد.

آستروسیتومای درجه 3: این آستروسیتومها نسبت به آستروسیتومای درجه 2 تهاجمی تر هستند و اغلب به صورت پیشرفت از آستروسیتومای درجه 2 ظاهر می شوند. جراحی به تنهایی هرگز این تومورها را درمان نمی کند. آنها نیاز به پرتودرمانی دارند و تقریباً همیشه به شیمی درمانی نیاز دارند.

گلیوبلاستوم: آستروسیتومای درجه 4 هستند. شایع ترین شکل آستروسیتوم و تهاجمی ترین آنها هستند – به سرعت رشد می کنند و گسترش می یابند. آنها می توانند به عنوان یک پیشرفت سرطانی از یک آستروسیتومای با درجه پایین قبلی (10٪ موارد) یا به عنوان یک تومور درجه 4 (90٪ موارد) شروع شوند.

علائم و نشانه های آستروسیتوم

علائم و نشانه های آستروسیتوم ممکن است بر اساس محل شروع تومور متفاوت باشد. این تومور می تواند در مغز یا در نخاع ایجاد شود.

علائم آستروسیتوم در مغز عبارتند از:

تشنج، که ممکن است باعث از دست دادن هوشیاری یا تغییر در رفتار شود، مانند خیره شدن به فضا.

سردرد.

حالت تهوع و استفراغ.

تغییر شخصیت

مشکلات صحبت کردن

احساس خستگی یا ضعف بسیار.

علائم آستروسیتوم در نخاع عبارتند از:

درد در ناحیه آسیب دیده.

دردی که در شب بدتر می شود.

ضعف در بازوها یا پاها که با گذشت زمان بدتر می شود.

مشکل در راه رفتن

علل آستروسیتوما

علت آستروسیتوما اغلب ناشناخته است. این تومور با رشد سلول‌ها در مغز یا نخاع شروع می‌شود. در سلول هایی به نام آستروسیت تشکیل می شود. آستروسیت ها سلول های عصبی مغز و نخاع را پشتیبانی و به هم متصل می کنند.

آستروسیتما زمانی اتفاق می افتد که آستروسیت ها در DNA خود تغییراتی ایجاد می کنند. DNA سلول حاوی دستورالعمل هایی است که به سلول می گوید چه کاری انجام دهد. در سلول‌های سالم، DNA دستورالعمل‌هایی را برای رشد و تکثیر با سرعت تعیین‌شده می‌دهد. دستورالعمل ها به سلول ها می گویند که در زمان معینی بمیرند. در سلول های تومور، تغییرات DNA دستورالعمل های متفاوتی را ارائه می دهد. تغییرات به سلول های تومور می گوید که به سرعت رشد کرده و تکثیر شوند. سلول های تومور زمانی می توانند به زندگی خود ادامه دهند که سلول های سالم بمیرند. این باعث تولید سلول های بیش از حد می شود. سلول‌های تومور رشدی را تشکیل می‌دهند که ممکن است با بزرگ‌تر شدن آن، روی قسمت‌های مجاور مغز یا نخاع فشار بیاورد. گاهی اوقات تغییرات DNA سلول های تومور را به سلول های سرطانی تبدیل می کند. سلول های سرطانی می توانند به بافت های سالم بدن حمله کرده و آن ها را از بین ببرند.

تشخیص و آزمایشات آستروسیتوم

آستروسیتوم چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص یا مشکوک شدن به آستروسیتوم می تواند برای متخصصان مغز و اعصاب دشوار باشد، زیرا علائم آن مشابه سایر بیماری های عصبی است. ممکن است آزمایش تصویربرداری مغز انجام شود . تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) بهترین آزمایش تصویربرداری برای یافتن و تشخیص آستروسیتوم است. اگر به دلیل داشتن ضربان ساز یا ایمپلنت مفصلی قادر به انجام اسکن ام آر آی نیستید، سی تی اسکن بهترین گزینه بعدی است. اگر چیزی غیر طبیعی در آزمایش تصویربرداری مغز ظاهر شود، پزشک به احتمال زیاد بیوپسی یا برداشتن نمونه را برای تعیین تشخیص بیماری توصیه می کند و انجام میدهد .

درمان آستروسیتوما

آیا سرطان آستروسیتوما قابل درمان است؟

اگر جراح مغز و اعصاب بتواند کل تومور را خارج کند، جراحی می تواند اکثر آستروسیتومای درجه 1 را درمان کند. به ندرت، جراحی  به تنهایی ممکن است برخی از آستروسیتومای درجه 2 را نیز درمان کند. هیچ درمانی برای آستروسیتومای درجه 3 و 4 وجود ندارد، زیرا آنها به سرعت رشد می کنند و گسترش می یابند. اما پرتودرمانی و برخی داروها می توانند به کاهش رشد آنها کمک کرده و به رفع علائم کمک کنند.