درمان صرع و تشنج – قسمت دوم
انجام عمل جراحی یکی از گزینه‌های مهم برای درمان بیماران مبتلا به تشنج، و راهی برای بازگشت این افراد به زندگی به‌شمار می‌رود. اگرچه در اغلب موارد دارو قادر به کنترل بیماری است، اما متأسفانه ۳۰% از بیماران به درمان‌های دارویی پاسخ مثبتی نشان نمی‌دهند. این افراد، شامل بیمارانی هستند که درمان دارویی روی آن‌ها تأثیر ندارد و یا مصرف دارو برایشان قابل تحمل نیست.
بسیاری از مردم جراحی را به‌عنوان آخرین گزینه درمان در نظر می‌گیرند، یعنی زمانی که تمام روشهای درمانی دیگر را امتحان کردند و نتیجه دلخواه به‌دست نیامد سراغ جراحی می‌روند، درحالی که عمل جراحی بعد از درمان دارویی باید در میان اولین گزینه‌های درمان تشنج در نظر گرفته شود.
برای تصمیم‌گیری ابتدا باید به چهار سؤال پاسخ داد:
-
آیا بیمار (کودک یا بزرگسال) مبتلا به تشنج است؟
-
آیا تشنج به‌صورت غیرقابل کنترل و در دفعات بالا اتفاق می‌افتد؟
-
آیا بروز علائم تشنج همواره در مکان خاصی رخ می‌دهد؟
-
آیا منطقه آغاز تشنج در مغز به‌راحتی قابل برداشت است؟
اگر پاسخ بیمار به این چهار سؤال مثبت باشد، اطلاعات کامل‌تری نیز باید تهیه شود. به‌غیر از موارد معدودی (مانند زمانی که بیمار مبتلا به تومور مغزی به سرعت پیش‌رونده باشد)، بهتر است بیمار برای انجام جراحی عجله‌ای به‌خرج ندهد تا پزشک بعد از بررسی‌های دقیق و ارزیابی مزایا و خطرات احتمالی جراحی، تصمیم‌گیری کند.
اگر تشنج در ناحیه خاصی از مغز رخ می‌دهد و این امکان وجود دارد که بدون ایجاد مشکلی آن ناحیه را برداشت، انجام جراحی مفید خواهد بود. اگر صرع در اثر تومور، کیست، ضایعه و یا رشدهای سلولی دیگر در مغز ایجاد شده باشد (که به‌طور معمول به درمان دارویی جواب نمی‌دهند)، بهتر است بیمار از پزشک بخواهد که برای تصمیم‌گیری به وی کمک کند.
برای اطمینان از این‌که انجام جراحی برای درمان مفید خواهد بود یا خیر، ارزیابی‌ها و آزمایش‌های بیشتری نیز باید انجام شود.
برای انجام عمل جراحی شرایط زیر باید از قبل بررسی شود:
-
ناحیه ایجادکننده تشنج در مغز (که مرکز تشنج نامیده می‌شود)، به‌وضوح قابل تشخیص باشد.
-
ناحیه‌ای که قرار است برداشته شود مسئول هیچ یک از فعالیت‌های مهم مغز مانند تکلم، حواس و تحرک نباشد.
به‌طور کلی عمل جراحی تشنج به سه روش انجام می‌شود:
-
-
برداشتن ضایعه کانونی ایجاد تشنج (Focal resection)
-
برداشتن منطقه ایجادکننده تشنج در مغز، که اغلب لوب گیجگاهی است. این روش تنها درصورتی مؤثر است که تشنج همواره از ناحیه خاصی از مغز آغاز شود. در این روش الکترودهای عمقی، اپیدورال یا ساب‌دورال ممکن است به‌عنوان ایمپلنت قرار داده شوند، تا محل انجام جراحی مشخص شود.
-
-
همی‌اسفرکتومی (Hemispherectomy)?
-
این عمل تنها برای افراد معدودی قابل انجام است. در این جراحی، تقریباً یک سمت مغز به‌طور کامل برداشته می‌شود. هدف این جراحی برداشتن منطقه مسئول ایجاد تشنج در مغز است و انجام آن برای افرادی که نیاز به این عمل دارند بسیار مفید است.
-
-
کورپوس کولوستومی (corpus callostomy)
-
این جراحی برای مسدود کردن مسیر عصبی که تحریکات تشنج از میان مغز انتشار می‌یابد طراحی شده است.
در این نوع جراحی ناحیه ایجادکننده تشنج برداشته نمی‌شود.
البته روشهای جراحی دیگری نیز وجود دارد مانند جراحی برای قرار دادن وسیله‌ای در مغز، که صرع را درمان کند.
منابع
http://www.webmd.com/
http://www.hopkinsmedicine.org
