فتق دیسک زمانی رخ می دهد که هسته ژل مانند داخلی دیسک نخاعی از طریق یک پارگی یا نقطه ضعیف در لایه بیرونی سخت (آنولوس فیبروزوس – annulus fibrosus ) فشار می آورد. فتق دیسک کمر در قسمت تحتانی کمر (ستون فقرات کمری) اتفاق می‌افتد و معمولاً در بخش‌های حرکتی ستون فقرات L4-L5 و L5-S1، واقع به سمت پایه کمر ایجاد می‌شود.

فتق دیسک گاهی اوقات دیسک لغزنده یا دیسک پاره شده نامیده می شود یک بیماری شایع اما پیچیده است که هر فردی را به طور متفاوتی تحت تاثیر قرار می دهد. فتق دیسک، که می تواند در هر قسمت از ستون فقرات رخ دهد، اغلب در قسمت پایین کمر رخ می دهد. بسته به اینکه فتق دیسک در کجا باشد، می تواند منجر به درد، بی حسی یا ضعف در بازو یا پا شود.بسیاری از مردم هیچ علامتی از فتق دیسک ندارند. برای افرادی که دارای علائم هستند، علائم به مرور زمان بهبود می یابند. معمولاً برای رفع مشکل نیازی به جراحی نیست.

فتق دیسک اگر باعث تحریک یا فشرده شدن ساختارهای مجاور مانند ریشه عصبی نخاعی شود، به منبع درد و ناراحتی تبدیل می شود.اندازه فتق همیشه با شدت علائم مرتبط نیست. اگر ریشه عصب به شدت ملتهب یا فشرده شود، یک فتق کوچک ممکن است باعث درد قابل توجه و علائم عصبی شود. به طور مشابه، یک فتق بزرگ در صورتی که ریشه عصبی را تحت تاثیر قرار ندهد، ممکن است درد کمی ایجاد کند.

علائم سرخوردگی مهره کمری

بیشتر فتق دیسک ها در قسمت پایین کمر اتفاق می افتد، اما ممکن است در گردن نیز رخ دهد. علائم بستگی به محل قرارگیری دیسک و اینکه آیا دیسک به عصب فشار می آورد یا خیر بستگی دارد. فتق دیسک اغلب یک طرف بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

درد بازو یا پا : اگر فتق دیسک شما در قسمت پایین کمر باشد، معمولاً در ناحیه کمر، باسن، ران و ساق پا احساس درد می کنید. ممکن است در بخشی از پای خود نیز درد داشته باشید.

گردن درد : برای فتق دیسک در گردن، معمولاً بیشترین درد را در شانه و بازو احساس خواهید کرد. این درد ممکن است هنگام سرفه، عطسه یا حرکت در موقعیت‌های خاصی به بازو یا پای شما وارد شود. درد اغلب به صورت تیز یا سوزش توصیف می شود.

بی حسی یا گزگز: افرادی که دچار فتق دیسک هستند، اغلب در قسمتی از بدن که توسط اعصاب آسیب دیده سرو می شود، بی حسی یا گزگز تابشی دارند.

ضعف : ماهیچه هایی که توسط اعصاب آسیب دیده خدمت می کنند، تمایل به ضعیف شدن دارند. این می تواند باعث شود که شما زمین بخورید یا بر توانایی شما در بلند کردن یا نگه داشتن وسایل تاثیر بگذارد.

شما می توانید فتق دیسک بدون علامت داشته باشید. ممکن است ندانید که به آن مبتلا هستید مگر اینکه در عکس ستون فقرات نشان داده شود.

چگونه سرخوردگی مهره کمری باعث درد می شود ؟

فتق دیسک کمر به دو صورت باعث درد می شود:

1. این موضوع عصب نخاعی مجاور را ملتهب یا فشرده می‌کند و باعث می‌شود که درد و علائم دیگر در طول مسیر عصب منتشر شود.
2. بر روی رباط طولی خلفی ( نواری از رباط که در طول ستون فقرات بین دیسک‌ها و نخاع قرار دارد ) فشار می‌آورد و باعث ایجاد درد موضعی در کمر در نزدیکی ناحیه فتق می‌شود.

عوامل خطر : عواملی که می توانند خطر فتق دیسک را افزایش دهند عبارتند از:

• وزن : اضافه وزن بدن باعث ایجاد فشار اضافی بر روی دیسک های کمر می شود.
• نوع شغل : افرادی که از نظر فیزیکی مشاغل سختی دارند، بیشتر در معرض خطر مشکلات کمر هستند. بلند کردن مکرر، کشیدن، هل دادن، خم شدن به طرفین و چرخاندن نیز می تواند خطر فتق دیسک را افزایش دهد.
• ژنتیک : برخی افراد استعداد ابتلا به فتق دیسک را به ارث می برند.
• سیگار کشیدن: تصور می‌شود که سیگار باعث کاهش اکسیژن رسانی به دیسک‌ها می‌شود و باعث می‌شود آنها سریع‌تر تجزیه شوند.
• رانندگی مکرر: نشستن طولانی مدت در وسیله نقلیه می تواند به ستون فقرات فشار وارد کند.
• بی تحرک بودن : ورزش منظم می تواند به جلوگیری از فتق دیسک کمک کند.

جلوگیری از ابتلا به سرخوردگی مهره کمری

برای کمک به جلوگیری از فتق دیسک، موارد زیر را انجام دهید:

• ورزش : تقویت عضلات بدن باعث تثبیت و حمایت از ستون فقرات می شود.
• تعادل وضعیت بدن : این باعث کاهش فشار روی ستون فقرات و دیسک شما می شود. پشت خود را صاف و در یک راستا نگه دارید، به خصوص زمانی که برای مدت طولانی می نشینید. اجسام سنگین را به درستی بلند کنید، پاهایتان ( نه پشتتان ) بیشتر کار را انجام دهند.
• وزن : اضافه وزن فشار بیشتری بر ستون فقرات و دیسک وارد می کند و آن ها را مستعد فتق می کند.
• ترک سیگار: از مصرف هر گونه فرآورده دخانی خودداری کنید.

تشخیص و درمان سرخوردگی مهره کمری

علاوه بر پزشکان مراقبت های اولیه، متخصصانی که مشکلات ستون فقرات کمری را تشخیص و درمان می کنند عبارتند از:

متخصص طب فیزیکی (متخصص طب فیزیکی و توانبخشی)

جراح ارتوپد یا جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات

متخصص مغز و اعصاب

کایروپراکتیک

فیزیوتراپیست

فتق دیسک کمر همیشه باعث درد یا عوارض جدی نمی شود. در واقع، تا 99 درصد موارد، دیسک آسیب دیده علائمی ایجاد نمی کند و فتق تنها در طول آزمایش های تصویربرداری (مانند ام آر آی ) برای مشکلات پزشکی نامرتبط کشف می شود.

مدت زمان بهبودی از سرخوردگی مهره کمری  ( فتق دیسک ) چقدر است ؟

علائم فتق دیسک معمولا کوتاه مدت هستند. در 90 درصد موارد، فتق دیسک در ناحیه کمر خود به خود طی 6 تا 12 هفته بهبود می یابد.  افراد بدون علائم عصبی زودتر بهبود می یابند، گاهی اوقات تا 2 هفته.

اگر علایم  با وجود چندین ماه درمان غیرجراحی ادامه پیدا کند یا به تدریج بدتر شود، ممکن است جراحی دیسک در نظر گرفته شود. در برخی موارد، جراحی ممکن است زودتر در نظر گرفته شود یا ممکن است یک ضرورت فوری پزشکی باشد، مانند سندرم دم اسبی ( cauda equina syndrome )