در این نوشته با تومورهای هیپوفیز آشنا می‌شویم. اگر پیش ‌نیازی ندارید باید اطلاعاتی کلی به شما ارائه شود. خب چه چیزی می‌خواهید بدانید؟ در زیر مطالب مفیدی درباره تومورهای ناحیه هیپوفیز بیان شده است.  هیپوفیز عضوی کوچک به اندازه نخود است که در مغز قرار دارد. بیشتر تومورهای ناحیه هیپوفیز خوش ‌خیم هستند. علائم این عارضه با توجه به  نوع تومور و ناحیه آسیب دیده غده هیپوفیز متفاوت است. ممکن است پزشک شما آزمایش خون و یا ادرار، سی تی اسکن، ام آر آی و بیوپسی را برای تشخیص تومور تجویز کند. در کل درمان ممکن است شامل جراحی، پرتودرمانی و یا دارو باشد.

تومور هیپوفیز چیست؟

تومور هیپوفیز یک رشد غیرطبیعی در غده هیپوفیز است. هیپوفیز غده کوچکی در مغز است که در پشت بینی قرار دارد. این غده هورمون‌هایی می‌سازد که بر روی برخی از غدد دیگر و بسیاری از عملکردهای بدنتان تأثیر می‌گذارد. بیشتر تومورهای ناحیه هیپوفیز سرطانی نیستند. (از نوع تومورهای خوش‎ خیم) آنها به سایر قسمت‌های بدن شما سرایت نمی‌کنند. اما ممکن است باعث شوند تا هیپوفیز، بسیار کم یا بیش از حد هورمون تولید کند و سبب ایجاد مشکلاتی در بدن شود.

تومورهای هیپوفیزی که هورمون‌های زیادی تولید می‌کنند، سبب می‌شوند تا غدد دیگر هورمون‌های بیشتری بسازند که علائم مربوط به هر یک از هورمون‌های خاص را ایجاد می‌کند. بسیاری از تومورهای ناحیه هیپوفیز نیز به اعصاب بینایی نزدیک فشار می‌آورند. این امر می‌تواند باعث مشکلات بینایی شود.

بیشتر تومورهای هیپوفیز علائمی ایجاد نمی‌کنند و در نتیجه تشخیص داده نمی‌شوند. یا تنها در طی یک آزمایش معمول تصویربرداری مغز پیدا می‌شوند. حدود 25 درصد از افراد ممکن است بدون این ‌که بدانند تومورهای کوچک هیپوفیز داشته باشند. در زیر انواع اصلی تومورهای ناحیه هیپوفیز آورده شده است.

آدنوم های غیرعملکردی (آدنوم سلول های پوچ)

این تومورها شایع‌ترین نوع هستند. آنها هورمون اضافی نمی‌سازند. ممکن است تا زمانی که تومور به اندازه مشخصی نرسد، هیچ علامتی نداشته باشید. وقتی تومور به اندازه کافی بزرگ باشد، ممکن است باعث سردرد و مشکلات بینایی شود. تومورهای بزرگ هیپوفیز می‌توانند سلول‌های هیپوفیز طبیعی را خرد کنند. این امر منجر به علائم ناشی از کاهش تولید هورمون می‌شود.

تومورهای تولید کننده پرولاکتین (پرولاکتینوم)

این تومورهای خوش‌ خیم نیز تومورهای هیپوفیز هستند و پرولاکتین بیش از حدی تولید می‌کنند. اگر شما یک زن هستید، سطوح بالای پرولاکتین می‌تواند دوره قاعدگی شما را نامنظم سازد و یا حتی قاعدگی شما را متوقف کند. همچنین، این تومورها می‌توانند سبب این شوند که شما شیر مادر بسازید، حتی اگر باردار یا شیرده نباشید.

اگر مرد هستید، ممکن است اختلال نعوظ یا عدم علاقه به رابطه جنسی داشته باشید. علاوه بر این، ممکن است سینه‌های شما بزرگ شده، تعداد اسپرم‌ها یا موهای بدن شما کم‌تر از حد نرمال باشد. به مرور زمان نیز ممکن استدچار سردرد و مشکلات بینایی شوید.

تومورهای مولد ACTH

هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) غده آدرنال را تحریک می‌کند تا استروئیدهایی بسازد که بر متابولیسم تأثیر می‌گذارند. این‌‌ها گلوکوکورتیکوئیدها نامیده می‌شوند و قرمزی ناشی از تورم یا التهاب را در سراسر بدن کاهش می‌دهند.

همچنین سیستم ایمنی بدن شما را کاهش می‌دهند. ACTH بیش از حد می‌تواند باعث بیماری کوشینگ شود. این بیماری باعث تجمع چربی در صورت، گردن، پشت، شکم و سینه می‌شود. همچنین دست‌ها و پاهای شما لاغر می‌شوند. علاوه بر این‌ها ممکن است علائم کشش بنفش و فشار خون بالا داشته باشید. این تومورها همچنین می‌توانند استخوان‌های شما را ضعیف کنند.

تومورهای تولید کننده هورمون رشد

این نوع تومورهای هیپوفیز سبب می‌شود تا بیش از حد نرمال، هورمون رشد تولید شود. در کودکان، هورمون رشد بیش از حد، تقربا موجب تحریک رشد تمام استخوان‌های بدن می‌شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، نتیجه غول پیکر شدن نامیده می‌شود.

غول پیکر شدن می‌تواند شامل افزایش قد (بیش از 7 فوت)، رشد بسیار سریع، درد مفاصل و تعریق شدید باشد. در بزرگسالان، هورمون رشد بیش از حد باعث بیماری خاصی به نام آکرومگالی می‌شود که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• رشد اضافی در جمجمه، دست‌ها و پاها
• صدای عمیق
• تغییر در ظاهر صورت به دلیل رشد اضافی در استخوان‌های صورت
• فاصله زیاد دندان‌ها به دلیل رشد استخوان‌های صورت
• درد مفاصل
• خروپف یا آپنه خواب
• دیابت یا اختلال در تحمل گلوکز

علت تومورهای هیپوفیز چیست؟

کارشناسان نمی‌دانند چه چیزی باعث این تومورها می‌شود. اما وضعیتی به نام نئوپلازی غدد درون‌ریز متعدد نوع1 ممکن است، خطر شما را افزایش دهد. این وضعیت از طریق خانواده‌ها منتقل می‌شود.

علائم تومور هیپوفیز چیست؟

علائم به نوع تومور و ناحیه آسیب دیده غده هیپوفیز بستگی دارد. این تومورها می‌توانند منجر به علائمی شوند که ناشی از مقدار زیاد یا خیلی کم هورمون‌های هیپوفیز است. علائم هر فرد ممکن است، متفاوت باشد. همچنین، این علائم ممکن است شبیه سایر مشکلات سلامتی باشد. همیشه برای تشخیص به پزشک خود مراجعه کنید.

تومورهای هیپوفیز چگونه تشخیص داده می شوند؟

پزشک یا ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما در مورد سابقه پزشکیتان سوالاتی می‌پرسد و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. همچنین ممکن است به یکی از این آزمایشات نیاز داشته باشید:

آزمایش خون و ادرار

این آزمایشات سطح هورمون را در خون و ادرار شما بررسی می‌کند.

سی تی اسکن

این آزمایش از اشعه ایکس و کامپیوتر برای ساختن تصاویری از بدنتان استفاده می‌کند.

ام ​​آر آی

این آزمایش از آهنرباهای بزرگ، امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دقیقی از اندام‌ها و ساختارهای بدنتان استفاده می‌کند.

بیوپسی

در طی این آزمایش، ارائه‌دهنده نمونه بافت را با سوزن و یا در حین جراحی برمی‌دارد. سپس زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. بیوپسی می‌تواند تشخیص دهد آیا سرطان یا سایر سلول‌های غیر طبیعی وجود دارد یا خیر.

تومورهای هیپوفیز چگونه درمان می شوند؟

ارائه ‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی، بر اساس موارد زیر بهترین درمان را برایتان تعیین می‌کند:

• چند سالت است؟
• سلامت کلی و سابقه پزشکی شما چگونه است؟
• چه قدر بیمار هستید؟
• چه قدر خوب می‌توانید از برخی داروها و یا درمان‌ها استفاده کنید؟
• انتظار می‌رود که این وضعیت چه قدر طول بکشد؟
• نظر یا ترجیح شما چیست؟

درمان ممکن است، شامل موارد زیر باشد:

جراحی برای برداشتن تومور

جراحی اغلب گزینه بهتری برای تومورهای کوچکتر است.

پرتودرمانی خارجی (پرتودرمانی خارجی)

این روش درمانی به طور مستقیم، سطوح بالایی از اشعه را به سلول‎های سرطانی ارسال می‌کند. ممکن است از سپرهای ویژه برای محافظت از بافت اطراف ناحیه درمان استفاده شود. این درمان‌ها بدون درد هستند و معمولا چند دقیقه طول می‌کشند.

رادیوسرجری (رادیوسرجری استریوتاکتیک) یا درمان با چاقوی گاما

برای این کار یک دوز بالای پرتو به بافت سرطانی ارسال می‌شود و آسیب کمتری به بافت‌های مجاور وارد می‌کند. در واقع این روش جراحی نیست، اما مانند جراحی عمل می‌شود. یعنی یک درمان یک جلسه‌ای است که تومورهای هیپوفیز را از بین می‌برد.

دارو

ممکن است برای کنترل میزان تولید هورمون رشد توسط تومور از انواع مختلف دارو استفاده شود.

چه زمانی باید با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود تماس بگیرم؟

در صورت بازگشت علائم یا مشاهده علائم جدید با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود تماس بگیرید.

نکات کلیدی در مورد تومور هیپوفیز

• تومور هیپوفیز یک رشد غیرطبیعی در غده هیپوفیز است. بیشتر تومورهای هیپوفیز، سرطانی نیستند. (تومورهای خوش‌خیم)
• هیپوفیز غده کوچکی در مغز است و هورمون هایی می‌سازد که بر روی بسیاری از غدد دیگر و عملکردهای بدن شما تأثیر می‌گذارد.
• علائم ناشی از این عارضه بسته به نوع تومور و ناحیه آسیب دیده غده هیپوفیز متفاوت است.
• ممکن است پزشک شما آزمایش خون یا ادرار، سی تی اسکن، ام آر آی و بیوپسی را برای تشخیص تومور تجویز کند.
• درمان تومورهای هیپوفیز ممکن است شامل جراحی، پرتودرمانی و یا دارو باشد.